M.D.Anderson Symptom Inventory (MDASI)

Efnisorð

• Einkenni
• Streita / truflun
• Krabbamein

Stutt lýsing

• Tegund: Sjálfsmat eða viðtal – fullorðnir einstaklingar með krabbamein
• Fjöldi atriða: 19
• Metur: Einkennabyrði krabbameinssjúklinga – styrkur einkenna (13 atriði) og truflun í daglegu lífi (6 atriði). Dæmi um einkenni eru sársauki, þreyta, lystarleysi og munnþurrkur. Ýmist er miðað við síðasta sólarhring eða síðustu viku
• Svarkostir: Atriði sem snúa að einkennum: Talnakvarði á bilinu 0 (er ekki til staðar) til 10 (eins slæmt og hugsast getur). Atriði sem snúa að truflun: Talnakvarði á bilinu 0 (truflaði ekki) til 10 (truflaði algerlega)
• Heildarskor: Fyrir einkenni: Heildarskor eru meðaltal hinna 13 atriða á bilinu 0–13 þar sem hærra skor vitnar alvarlegri einkenni / meiri sársauka. Fyrir truflun: Heildarskor eru meðaltal hinna 6 atriða á bilinu 0–6 þar sem hærra skor vitnar um meiri truflun

Íslensk þýðing

• Listinn var þýddur, bakþýddur, borinn undir sex hjúkrunarfræðinga og forprófaður í 135 manna úrtaki krabbameinssjúklinga árið 2006. Sigríður Gunnarsdóttir, Nanna Friðriksdóttir, Fríða Skúladóttir, Ólöf Birgisdóttir og Vigdís Friðriksdóttir stóðu að þýðingunni

Próffræðilegir eiginleikar

Áreiðanleiki: Innri áreiðanleiki í úrtaki krabbameinssjúklinga hefur mælst α = 0,87 fyrir undirkvarða einkenna og α = 0,84 undirkvarða truflunar¹.  
Réttmæti: Meðalsterk jákvæð fylgni hefur mælst milli skora á báðum undirkvörðum MDASI og undirkvarða neikvæðra tilfinninga á PANAS (r = 0,42 fyrir einkenni og 0,45 fyrir truflun).¹ Neikvæð fylgni mældist milli undikvarðanna og lífsgæðamatstækisins QLS (r = –0,38 fyrir einkenni og r = –0,40 fyrir truflun). Þáttagreining hefur bent til frávika frá tveggja þátta formgerð – vísbendingar fundust um fjóra þætti hugrænna einkenna og truflunar, meltingareinkenna, sársauka og vandamála með öndun, og sálrænna einkenna og truflunar m.t.t. félagstengsla og lífsánægju. Þáttabygging í íslenskri þýðingu gæti því verið verið óskýr.

Heimildir

Upprunaleg heimild:

• Cleeland, C. S., Mendoza, T. R., Wang, X. S., Chou, C., Harle, M. T., Morrissey, M., & Engstrom, M. C. (2000). Assessing symptom distress in cancer patients: The M.D. Anderson Symptom Inventory. Cancer, 89(7), 1634–1646. https://doi.org/10.1002/1097-0142(20001001)89:7<1634::aid-cncr29>3.0.co;2-v

Próffræðigreinar:

• 1. Gunnarsdóttir, S., Friðriksdóttir, N., Skúladóttir, F., Birgisdóttir, Ó., & Friðriksdóttir, V. (2006). The psychometric properties of the Icelandic version of the MD Anderson Symptom Inventory (MDASI). Oncology Nursing Forum, 33(2), 458-458. 

Dæmi um birtar greinar: 

• Gretarsdottir, H., Fridriksdottir, N., & Gunnarsdottir, S. (2016). Psychometric properties of the Icelandic version of the revised Edmonton Symptom Assessment Scale. Journal of pain and symptom management, 51(1), 133-137. 
  https://doi.org/10.1016/j.jpainsymman.2015.08.007

Nemendaverkefni:

• Fríða Skúladóttir, Ólöf Birgisdóttir & Vigdís Friðriksdóttir. (2005). Mat á einkennum hjá sjúklingum með krabbamein: Forprófun á M.D. Anderson Symptom Inventory (MDASI) [óútgefin BS ritgerð]. Háskóli Íslands, Reykjavík
• Lilja Ásgeirsdóttir. (2020). Einkenni og heilsutengd lífsgæði sjúklinga með lungnakrabbamein fyrir og eftir skurðaðgerð: Framsýn, lýsandi rannsókn [óútgefin MS ritgerð]. Skemman. http://hdl.handle.net/1946/36909

Reglur um notkun

• Leyfisskylt og höfundarréttarvarið – sjá upplýsingar á síðu útgefanda hér
• Sjá hér ítarlegar upplýsingar og leiðbeiningar varðandi fyrirlögn á viðtalsformi 

Aðrar útgáfur

• Ekkert fannst

Síðast uppfært

• 12/2023